Als het beestje maar een naam heeft…
Ik kan altijd erg genieten van de schaamnaam competitie van Coen en Sander. Ook bedrijven kiezen soms namen waar spontaan het schaamrood op de kaken springt. Wat dacht je bijvoorbeeld van de dubbele bodem van ‘Zwartjes Trappen’ en hondentrimsalon ‘Doggy Style’ of de schrijffout van het ‘Bakkerspalijs’ (oeps)? Soms kiest een ondernemer natuurlijk bewust voor een gebbetje. Maar hoe voorkom je grote blunders en hoe bedenk je een goede naam voor je bedrijf of product? Hier zijn 7 tips!
Toen ik grafische vormgeving studeerde, kregen we les in Reclame & Marketing. Mijn vakdocent vertelde ons over een kolossaal oeps-moment in zijn carrière. Hij werkte indertijd voor een reclamebureau dat een naaimachinefabrikant als klant had. Ze hadden een nieuw paradepaardje: een draagbare naaimachine voor op reis. De wereldwijde introductie van dit product moest in Parijs plaatsvinden, tijdens een grote beurs. Mijn docent had de eer om de naam voor het apparaat verzonnen te hebben, dus je kunt je zijn ontsteltenis voorstellen, toen hij er tijdens de introductie achter kwam, dat de naam voor de draagbare naaimachine ‘kleine hoer’ in het Frans betekende 😱. Op de vraag wat er toen gebeurde, zei hij simpelweg: “Kort daarna ben ik begonnen met lesgeven…” Oeps. Dus de eerste tip is:
1
Check de betekenis van je naam in verschillende talen!
Een verborgen betekenis verrast ook grote ‘award winning’ bureau’s. Herinner je je nog de nieuwe naam van Veronica? Ze bedoelden bij de naam Yorin een knipoog naar “you’re in”, maar fonetisch hoorde vrijwel de hele wereld “Urine” in het Engels. Niet. Handig. Dus check je naam in de meest voorkomende talen in de regio. Spreek hem ook hardop uit en luister of je iets geks hoort.
Bonustip: laat ook anderen met je mee beoordelen. Soms ben je blind (of doof) voor je eigen creaties of vergoelijk je (onbewust) bezwaren. Een geval van cognitieve dissonantie.
2
Controleer je naam op negatieve associaties
Ik noemde het al even in de inleiding, maar Zwartjes Trappen is waarschijnlijk een goudeerlijk, integer en bijzonder vakkundig bedrijf. En meneer Zwartjes maakt ongetwijfeld trappen van wereldklasse en dat je je bedrijf dan Zwartjes Trappen noemt, is niet meer dan logisch. Maar de associatie met het schoppen van mensen met een donkere huidskleur is toch iets om rekening mee te houden. Als jij er niet aan denkt, doet Dumpert dat wel voor je. Hondentrimsalon ‘Doggy Style’ idem dito. Er zullen mensen zijn die erom kunnen lachen, maar je zult ook een deel van je prospects wegjagen.
3
Zorg voor een goede domeinnaam
Een oeps uit eigen doos: Toen ik (in 2007) net begon met Even Zen, wilde ik het bedrijf eigenlijk gewoon ‘Zen’ noemen. Ik was behoorlijk actief met martial arts bezig en zocht altijd al harmonie en rust in mijn ontwerpen. We startten het bedrijf met zijn 2-en en toen ik dat opschreef, zag ik er direct z-en —> Zen in. Toen ik vervolgens www.zen.nl intypte, zag ik dat die url nog beschikbaar was. Daarop heb ik direct mijn inschrijving bij de KvK gedaan, om er iets later achter te komen, dat de url toch niet beschikbaar was… Oeps. De naam was namelijk wel geregistreerd, maar die persoon of organisatie had er gewoon nog geen website op live staan. Ik had al een bericht gestuurd of ik het domein kon overnemen, maar daar kreeg ik geen antwoord op. Dus: als er op een domeinnaam geen website draait, ga er dan niet vanuit dat deze nog beschikbaar is. Check altijd de beschikbaarheid op websites van domeinregistrars en hosting service providers, zoals www.mijndomein.nl, www.transip.com of www.strato.nl. Hier kun je de gewenste naam intypen en zie je direct of hij nog beschikbaar is en met welke extensies (.nl, .com, .eu, .biz, etc.).
Bonustip: soms kom je erachter dat jouw ideale domeinnaam al geregistreerd is door een commerciële club, die geld verdient aan domeinnamen. Deze handel heeft zo zijn restricties, maar in grote lijnen is dit legaal. Overweeg of het kopen van jouw ideale domeinnaam noodzakelijk is voor je dienst of product. Een investering kan zich snel terugverdienen, maar de prijs van een domeinnaam kan behoorlijk uiteen liggen. Ik zie ze al voor € 350, maar bedragen boven de € 10.000 komen ook voor. Tijdens de opkomst van internet kon je flink geld verdienen als je bijvoorbeeld philips.nl kon registreren en doorverkopen. Later zijn hier wel regels voor opgesteld en kom je hier niet zomaar mee weg, als het bedrijf (dat zijn eigen bedrijfsnaam wil registreren), kan aantonen dat zij wegens anciënniteit ‘recht’ hebben op die domeinnaam. Ga voor jezelf na of een kwinkslag op de naam ook goed genoeg (of zelfs beter) is; zoals bijvoorbeeld www.evenzen.nl 😉
4
Check de concurrentie
Dat klinkt makkelijker dan het is. Alleen al in 2020 zijn er (ondanks of dankzij) de Covid-19 pandemie maar liefst 236.000 bedrijven gestart in Nederland! Als je tweedehands auto’s verkoopt in Eindhoven, zou www.occasionseindhoven.nl geen slechte naam zijn. Nu is deze al geregistreerd door zo’n club die domeinnamen verkoopt, maar je kunt je ook voorstellen dat er meer kapers op de kust zijn voor deze url. Onderzoek altijd of er concurrenten zijn die al jouw ideale naam hebben, of iets dat erop lijkt. Nu hoeft dat overigens niet altijd een probleem te zijn. Zo zijn er in Nederland tientallen cafés die ‘t Zwaantje heten. Zolang die cafés maar ver genoeg van elkaar af liggen, heeft niemand hier last van. Ze zijn meestal lokaal of regionaal gericht. De Kamer van Koophandel kan je prima helpen bij het nagaan van dit soort concurrentie en je helpen bij het maken van de keuze. Wil je je naam echt beschermen tegen inbreuk? Dan kun je overwegen het te laten registreren bij het Benelux Bureau voor Intellectueel Eigendom (voorheen het Benelux Merkenbureau). Er zijn nog wat meer opties; als je hier vragen over hebt, denk ik graag met je mee.
5
Neem de tijd
Als je erover denkt om een bedrijf op te richten of een nieuw product op de markt te zetten, begin dan alvast na te denken over de naam. Ga niet over één nacht ijs. Meestal is je eerste ingeving niet de beste optie. Doe een brainstorm met je collega’s of partners. Het is een beetje als het nemen van een tatoeage: je moet er een hele poos mee doen (als het goed is). Als je hem opschrijft, boven je bed hangt en na x-tijd ben je hem nog steeds niet zat: ga ervoor! Denk ook na over gebruik in de toekomst. Zeker bij productnamen kan het zijn dat er nog meer zullen volgen. Zet dan een duidelijke lijn uit, waar je genoeg mogelijkheden hebt om op door te borduren (taal, schrijfwijze, formule, etc.).
6
Wees lekker creatief
Natuurlijk kun je je bedrijf de naam van de oprichter geven. Volkomen legitiem, zeker als jouw naam een goede reputatie in de markt heeft en mensen graag zaken willen doen met jou als professional. Toch zegt Jansen Design niet zoveel. Er zijn immers duizenden mensen die Jansen heten. Welke is dan de goede Jansen? Jansen Design Grave zou dan al beter zijn. Maar een naam verzinnen is zo leuk en kan echt iets zeggen over je propositie. Ontzeg jezelf niet de lol van het creatieve proces. Ga brainstormen met collega’s, partners of desnoods je ouders (waarom niet?). Doe het tijdens een etentje of avond in de kroeg. Doe het in de achtbaan bij de Efteling; alles wat je helpt om los te komen van afleiding. In een brainstorm kan het niet gek genoeg zijn. Serieus de opties verkennen en onzin wegstrepen, dat komt later wel. Het proces is wat telt. Als je uiteindelijk toch blijft bij Jansen Design, heb je in elk geval alle opties overwogen, lol gehad en een gefundeerde keuze gemaakt.
Bonustip: als je iets wil zeggen over je propositie, ga dan bijvoorbeeld na wat de kernwaarden van jouw bedrijf of product zijn. Probeer deze eens met een alternatieve schrijfwijze of in een andere taal (liefst één die aansluit bij jouw bedrijf). Of bedenk een geheel nieuw woord, dat uniek is en alleen een goede en herkenbare klank heeft; denk bijvoorbeeld aan Ziggo. Als je meer wil weten over wat creativiteit is en hoe je het gebruikt, lees dan ook even de blog ‘wat is creatief?’.
7
Wees terughoudend met afkortingen
Het bekt soms zo lekker; een afkorting. Lekker makkelijk ook; je zegt wat het doet en pakt simpelweg de beginletters. Easy peasy, lemon squeezy. Maar bedenk je dat afkortingen veel verklaringen kunnen hebben. Iets wat voor jou heel logisch is, is dat niet automatisch ook voor je doelgroep… Als mensen gaan zoeken op jouw afkorting, wil je niet dat ze alle andere opties vinden, voordat ze bij jouw bedrijf of product uitkomen. Daarbij: afkortingen zijn super moeilijk te onthouden voor je doelgroep. “Was het nu AHN, NHA, HAN of NAH?” Ook zijn afkortingen notoir moeilijk te verkrijgen als url… Of was het ulr? 😉
Bonustip: als je toch graag iets met een afkorting doet, probeer dan eens een acroniem. Zo heet een lokale tennisclub THOS. Dat betekent Ter Heil Onzer Spieren, maar slaat ook terug op het moment van tossen om wie er begint. Bij defensie zijn ze ook dol op afkortingen en acroniemen. Bekende acroniemen (die je ook regelmatig in de burgermaatschappij hoort) zijn bijvoorbeeld SNAFU (situation normal, all fucked up), of FUBAR (fucked up beyond all recognition), maar er zijn natuurlijk ook nette afkortingen en acroniemen. Meesters van het acroniem zijn voor mij de schrijvers van de Donald Duck comics.